8 stereotypów w rekrutacji - dlaczego szukanie pracy bywa takie trudne?

Proces rekrutacji z perspektywy pracodawcy zawsze łączy się z ryzykiem, że wybór nie będzie właściwy, że zatrudniony kandydat się nie sprawdzi, wygeneruje nadmierne koszty albo zbyt szybko odejdzie. I pewnie z potrzeby niwelowania tego ryzyka powstały stereotypy, utarte przekonania o dobrych kandydatach. Te przekonania od lat istnieją na rynku pracy, nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Stereotypy, które trwają, pomimo zmian w demografii, nowych pokoleń wchodzących na rynek i zmieniającego się otoczenia biznesowego.

Oto niektóre z nich:

1. Dobry kandydat jest obecnie zatrudniony

Możliwe myślenie u pracodawcy przez lata było takie: jeśli ktoś szuka pracy i obecnie nie pracuje, może nie być "pełnowartościowym" kandydatem.Taka sytuacja może rodzić podejrzenia, że osoba ta została zwolniona ze względu na złe wyniki, nie była dobrym pracownikiem, nie miała właściwej motywacji, nie chciało jej się pracować albo że cierpi na depresję lub inne kłopoty psychiczne związane z utratą pracy lub pozostawaniem bez pracy przez dłuższy czas. A to rodzi ryzyko, że może nie poradzić sobie w nowej pracy. Z kolei pasywny kandydat, który jest jest zatrudniony, ma kwalifikacje "w użyciu" i w związku z tym jest bardziej bezpiecznym rozwiązaniem dla pracodawcy.

Wydawałoby się, że w dobie pandemii oraz automatyzacji wielu zawodów, ten stereotyp legnie ostatecznie w gruzach i rzeczywiście trochę podejście rekrutującycych się zmienia w tym zakresie. Plusem zatrudnienia osoby bez pracy jest jej dyspozycyjność i gotowość do podjęcia obowiązków od zaraz. Lojalność, wdzięczność i zaangażowanie nowego pracownika to może być nagroda dla pracodawcy wykraczającego poza ten stereotyp.

2. Dobry kandydat nie ma przerw w zatrudnieniu

Ten stereotyp łączy się z poprzednim punktem. Przerwy w zatrudnieniu często są traktowane przez rekrutujących z podejrzliwością, bo nie wiadomo, co było ich przyczyną, jak przerwy wpłynęły na kompetencje i psychikę danej osoby. Każda przerwa w CV, która nie jest umotywowana, to znak zapytania dla osoby zajmującej się rekrutacją.

3. Dobry kandydat pracuje nie krócej niż 3 lata w jednym miejscu

Skoczkowie, czyli osoby, które często zmieniają pracę, mogą być postrzegani przez rekruterów jako mało lojalni potencjalni pracownicy, narzekający na warunki pracy albo kierujący się w decyzjach o zmianie głównie zarobkami. Częste zmiany pracy mogą świadczyć o braku zaangażowania, niepoważnym traktowaniu pracodawcy. Mogą też rodzić się podejrzenia, co do poziomu ich kompetencji - "nie są dobrzy w tym, czym się zajmują i pracodawcy nie próbują ich zatrzymywać".

Prawda jest taka, że w dzisiejszych czasach zmiana jest nieodłącznym elementem naszego życia i tkwienie w miejscu, które nie daje szans na rozwój, wcale nie jest czymś pozytywnym. Zmiana pracy może być podyktowana sytuacją biznesową pracodawcy, zakończeniem projektu, restrukturyzacją, przejęciem przez inny podmiot czy koniecznością cięcia kosztów. Za każdym razem potrzebna jest analiza przyczyn zaistniałej sytuacji.

8 stereotypów w rekrutacji - dlaczego szukanie pracy bywa takie trudne?

4. Dobry kandydat ma nie więcej niż 40 lat

Im kandydat jest starszy tym może być bardziej zmęczony pracą, może mieć więcej kłopotów zdrowotnych, może mieć kłopot z nadążaniem za nowymi technologiamii, może być mniej elastyczny wobec zmian, może żądać większego wynagrodzenia - powody w głowie rekrutujących można mnożyć.

I odwrotnie, bardziej doświadczony pracownik to okazja dla zespołu do zaczerpnięcia z jego wiedzy i umiejętności, świadomość i dojrzałość, które przekładają się na lojalność i zaangażowanie, współtworzenie bardziej różnorodnego środowiska pracy, szansa na nową perspektywę w postrzeganiu potrzeb klientów, problemów firmy czy kierunków rozwoju.

5. Dobra kandydatka nie miała przerwy związanej z wychowaniem dzieci

Obawa pracodawcy może dotyczyć zwolnień związanych z chorobami u małych dzieci, zaczynających na przykład chodzenie do przedszkola czy mniejsze zaangażowanie w pracę młodej mamy. Przerwa w zatrudnieniu pociąga za sobą konieczność odświeżania kwalikacji, a czasem wręcz budowania ich od podstaw - co dla pracodawcy oznacza większy koszt związany z wdrożeniem do pracy młodego rodzica.

6. Dobry kandydat ma doświadczenie w branży

Pracodawcy lubią znajdować "klony", a więc pracowników z doświadczeniem dokładnie na takim stanowisku i w takiej branży, w jakiej pojawia się wakat. To wiąże się często z mniejszymi nakładami na szkolenia i wdrożenie do pracy. Takie podejście może bardzo zamykać możliwości sprawdzenia się dla osób spoza branży, które mogłyby wnieść coś nowego, ze świeżym spojrzeniem i motywacją do wykonywania pracy w nowej roli. 

7. Dobry kandydat nie pracował na wyższym stanowisku niż to, na które aplikuje

Kandydaci z większym doświadczeniem niż jest wymagane na danym stanowisku są często postrzegani przez rektuterów jako niebezpieczni, gdyż mogą szybciej odejść, gdy znajdą pracę lepiej dopasowaną do ich kwalifikacji, mogą być mniej dopasowani do zespołu i menedżerów, mogą być drożsi, a więc wymagać większego budżetu albo stanowić zagrożenie dla osób z mniejszym stażem pracy czy doświadczeniem w zawodzie.

Ważne jest, aby zrozumieć motywację kryjącą się za chęcią zmiany pracy w innym kierunku niż tylko w górę. Potrzeba zmiany zawodowej, oznaki wypalenia i konieczność zadbania o zdrowie, chęć poszukiwania większego sensu i potrzeba czerpania większej satysfakcji z pracy to powody, których najczęściej nie widać wprost w CV. Bardziej doświadczony kolega to okazja dla zespołu, aby się od niego uczyć - patrz punkt 4.

8. Dobry kandydat nie prowadził wcześniej własnego biznesu

Osoba, która wcześniej prowadziła własny biznes, a teraz wraca do pracy na etat może budzić podejrzliwość osób rekrutujących. Może traktować zatrudnienie jako formę przeczekania na lepsze czasy w biznesie, nie będzie identyfikował się z firmą i zabraknie mu lojalności, a może nie będzie w stanie szybko wejść w strukturę podległości, będzie zbyt niezależny i będzie zadawał niewygodne pytania? Rekruter może też podejrzewać, że przedsiębiorca wracający na etat to osoba, której w biznesie się nie powiodło, skąd więc pewność, że poradzi sobie w nowej pracy? To tylko niektóre z wątpliwości, które mogą się pojawiać w związku z tym stereotypem.

Myślenie stereotypowe to forma zniekształcania i upraszczania rzeczywistości, aby ułatwić proces podejmowania decyzji. Warto zauważać u siebie takie myślenie, kwestionować stereotypy i dochodzić do prawdy. Rekrutujący potrzebują nieszablonowego podejścia do kandydatów, większej otwartości, wychodzenia poza utarte schematy. Szukający pracy muszą mieć świadomość błędów w myśleniu rekrutujących, powinni uczyć się pokazywać swoje atuty i mocne strony w taki sposób, aby zmieniać te stereotypy, a przede wszystkim rozmawiać z pracodawcami językiem korzyści. 

Rekruterze, czy podzielasz któreś z powyższych przekonań? Kandydacie, jak możesz ewentualne swoje ograniczenia przekuć na plusy?

 

Image by Tumisu from Pixabay


Justyna Ciećwierz

Justyna Ciećwierz, psycholog organizacji, coach rozwoju zawodowego, konsultant i trener.