Flow czyli jak się zmotywować

Nazwisko amerykańskiego psychologa Mihaly Csikszentmihalyi autora teorii flow (ang. przepływ) pojawiało się na tej stronie już kilkakrotnie przy różnych okazjach (Jak rozpoznać swoje powołanie, Wybierz szczęście). Dziś trochę więcej na ten temat w odpowiedzi na sugestię jednej z czytelniczek biuletynu ZMIANA ZAWODOWA. Pozdrawiam Cię Aniu!

Csíkszentmihályi - nazwisko pochodzenia węgierskiego trudne do zapamiętania, które należy czytać Cziksentmihaji. Sam uczony żartobliwie podpowiada, że brzmi ono tak samo jak zwrot “chick sent me high” – czyli coś w rodzaju “laska dała mi kosza”;) 

Co to jest flow?

Csikszentmihalyi określa mianem FLOW najwyższy poziom motywacji człowieka. Gdy jesteśmy w pełni zmotywowani, wchodzimy z pełnym zaangażowaniem w proces. To tak jak byśmy "zanurzali" się w tę aktywność. Czas wtedy mija niepostrzeżenie, godziny stają się minutami. Badania z zakresu psychologii zaangażowania dowodzą, że zostaliśmy jako ludzie wręcz stworzeni do przeżywania stanu FLOW.

Kiedy maksymalna motywacja?

Jak pisze Csikszentmihalyi, potrzebne są przede wszystkim:

  • optymalny poziom wyzwania (zadanie nie jest zbyt proste ani zbyt trudne) oraz
  • możliwość maksymalnego wykorzystania posiadanych umiejętności.

Gdy nie ma wyzwania i brak jest możliwości wykorzystania własnych talentów, pojawia się apatia. Gdy możemy korzystać z naszych umiejętności, ale zadanie ciągle nie stanowi wystarczającej trudności, możemy doświadczyć nudy lub stanu odpoczynku. Mówi się wtedy o zjawisku "przerdzewienia" w pracy. Przy średnim poziomie wyzwania, możemy mieć poczucie kontroli nad zadaniem, ale to jeszcze nie FLOW. Żeby pojawił się stan "przepływu", trzeba zwiększyć poziom wyzwania czyli utrudnić sobie zadanie, jednak tylko do pewnego stopnia. Gdy podejmiemy zbyt trudne wyzwanie, przekraczające nasze umiejętności, może pojawić się niepokój, strach albo stan pobudzenia. Przejście od pobudzenia do FLOW łączy się z procesem uczenia się, nabywania nowych umiejętności i ich doskonalenia.

Flow czyli jak się zmotywować?

Co jest jeszcze potrzebne do osiągnięcia FLOW?

  • jasne cele do wykonania, wymagające konkretnych kroków. Przykładem może być każdy sport zespołowy czy gra planszowa, w której obowiązują jasne reguły;
  • informacja zwrotna, najlepiej natychmiast po zakończeniu działania, co było dobrze, co było źle;
  • możliwość wpływu na całą aktywność, od początku do końca; poczucie odpowiedzialności za to, co robimy;
  • wewnętrzny spokój, oderwanie od codziennej rzeczywistości, poczucie wzrastania i przekraczania siebie.

W takich warunkach nasza energia psychiczna może być w pełni skoncentrowana na działaniu. Potrzebujemy poszukiwać okazji jak najpełniejszego wykorzystania naszych talentów, sytuacji, w których możemy uczyć się czegoś nowego i wkładać serce w nawet najzwyklejsze codzienne czynności. Csikszentmihalyi mówi o potrzebie rozwijania w sobie osobowości autotelicznej (auto - samo, telos - cel), a co za tym idzie motywacji do wykonywania czynności dla niej samej, a nie dla zewnętrznej nagrody.

Na koniec definicja piekła z książki Csikszentmihalyi "Finding Flow". "Piekło to oddzielenie człowieka od przepływu życia", od Boga, który daje życie. Koncentracja na sobie, na przeszłości, na bezpieczeństwie, na byciu w bezruchu. Dia bollein po grecku to oddzielenie, podzielenie na kawałki. Gdy oddzielamy swoją energię duchową od czynności, którą wykonujemy czyli inaczej przestajemy się całym sobą angażować w to, co robimy, diabeł się cieszy.

Do refleksji: W jakich aktywnościach w Twoim życiu masz możliwość doświadczania stanu flow? Jak dużo masz takich okazji? Co możesz zmienić, aby tych momentów było więcej?

Zapraszam do podzielenia się przemyśleniami na fb/ZmianaZawodowaa

 

Wykorzystane źródła:

Mihaly Csikszentmihalyi (1997) Finding Flow, The Psychology of Engagement with Everyday Life. Basic Books, New York.

Polecam: http://www.ted.com/talks/mihaly_csikszentmihalyi_on_flow

W tekście wykorzystano fragmenty wystąpienia autorki z warsztatów SOHO "Jak (z)motywować się do działania? czyli autocoaching w prowadzeniu firmy" Więcej o SOHO.

Justyna Ciećwierz

Justyna Ciećwierz, psycholog organizacji, coach rozwoju zawodowego, konsultant i trener.