Czwarta rewolucja przemysłowa związana z automatyzacją, digitalizacją i sztuczną inteligencją dzieje się na naszych oczach. Jak wskazują autorzy raportu World Economic Forum „Future of Jobs”, czas pandemii jeszcze przyspieszył ten proces. Jak możemy się przygotować na zmiany na rynku pracy? O zawodach przyszłości pisałam jakiś czas temu w artykule „Zawody przyszłości – co nas czeka za 20 lat?” – należy on ostatnio do najczęściej odwiedzanych tekstów na stronie zmianazawodowa.pl. Teraz o kompetencjach, które prawdopodobnie będą miały coraz większe znaczenie w przyszłości.
Z analizy różnych raportów można wyciągnąć wniosek, że zmiana zawodowa to coś permanentnego, na co potrzebujemy się nastawić i nauczyć się z tym żyć. Zmiana zawodowa, rozumiana nie tylko jako radykalna zmiana zawodu, ale także jako przekwalifikowanie (ang. reskilling) czy podnoszenie kompetencji (ang. upskilling), będzie nam stale towarzyszyć. O tym, jakie oblicza może mieć zmiana zawodowa przeczytasz szerzej w rozdziale „Jak rozumieć zmianę zawodową” w książce „Pracuj w zgodzie ze sobą. Zmiana zawodowa krok po kroku” – pobierz bezpłatny rozdział.
W badaniu Światowego Forum Ekonomicznego z 2023 roku jak również z poprzednich lat, rośnie liczba ankietowanych liderów spodziewających się, że ich pracownicy zdobędą w pracy nowe kompetencje. Zmiana zawodowa staje się normą. W 2018 takie oczekiwania podzielało 65% ankietowanych, a w 2020 - 94%. Szacuje się obecnie, że blisko połowa pracowników będzie musiała się w przyszłości przekwalifikować, a 44% kluczowych umiejętności wymaganych w pracy ulegnie zmianie.
Kompetencje przyszłości - czyli co?
Jakie kompetencje będą najbardziej cenione w ciągu najbliższych lat (do 2027 roku) według ankietowanych liderów biznesu? Większość poniżej wymienionych pojawia się w rankingu od czasu publikacji pierwszego raportu WEF w 2016.
Ranking najbardziej cenionych kompetencji przyszłości według badania Światowego Forum Ekonomicznego "Future Of Jobs 2023":
- Myślenie analityczne
- Myślenie kreatywne
- Odporność, elastyczność i zwinność
- Motywacja i samoświadomość
- Ciekawość i ciągłe uczenie się
- Sprawność technologiczna
- Rzetelność i precyzja
- Empatia i aktywne słuchanie
- Przywództwo i wpływ społeczny
- Kontrola jakości
- Myślenie systemowe
- Zarządzanie talentami
- Nastawienie na usługi i obsługa klienta
- Zarządzanie zasobami i operacjami
- AI oraz Big Data
- Czytanie, pisanie i matematyka
- Projektowanie i zarządzanie doświadczeniem użytkownika (User Experience)
- Wielojęzyczność
- Nauczanie oraz mentoring
- Programowanie
- Marketing i media
- Cyberbezpieczeństwo oraz sieci i inne.
A oto lista WEF z 2020 roku. Część kompetencji się pokrywa, część jest inaczej nazwana. Widać, że ważność niektórych kompetencji zmalała, a innych w ostatnim czasie wzrosła.
- Myślenie analityczne oraz innowacyjne
- Aktywne uczenie się i strategie uczenia się
- Rozwiązywanie złożonych problemów
- Myślenie krytyczne i analiza
- Kreatywność, oryginalność oraz inicjatywa
- Przywództwo oraz wpływanie na innych
- Korzystanie z technologii, monitorowanie i kontrola
- Projektowanie technologii oraz programowanie
- Odporność, tolerancja na stres i elastyczność
- Rozumowanie, rozwiązywanie problemów oraz generowanie idei
- Inteligencja emocjonalna
- Rozwiązywanie usterek i zarządzanie doświadczeniem użytkownika (User Experience)
- Nastawienie na usługi i pomaganie innym
- Analiza systemowa i ewaluacja
- Perswazja i negocjacje
Kompetencje przyszłości - czego warto się uczyć?
Najbardziej pożądane kompetencje w 2025 w Polsce
Z jakich umiejętności w największym stopniu będziemy korzystać w przyszłości w Polsce? W sondażu prowadzonym wśród liderów biznesu w 2020 roku najczęściej wskazywano następujące kompetencje. Trzy z nich nie znalazły się w rankingu globalnym.
- Kreatywność, oryginalność oraz inicjatywa
- Aktywne uczenie się i strategie uczenia się
- Odporność, tolerancja na stres i elastyczność
- Rozwiązywanie złożonych problemów
- Myślenie analityczne i innowacyjne
- Korzystanie z technologii, monitorowanie i kontrola
- Nastawienie na usługi
- Myślenie krytyczne i analiza
- Projektowanie technologii oraz programowanie
- Rozumowanie, rozwiązywanie problemów oraz generowanie idei
- Zarządzanie personelem
- Inteligencja emocjonalna
- Zarządzanie finansami, zasobami materialnymi
- Przywództwo oraz wpływanie na innych
- Szkolenie, mentoring i uczenie
Warto mieć świadomość rynku pracy i jego potrzeb, jednak punktem wyjścia w rozwoju zawodowym zawsze powinno być rozpoznanie siebie, tego, co jest w nas szczególnie mocne i gdzie możemy uzyskiwać ponadprzeciętne rezultaty. Jeśli chcesz lepiej zarządzać swoją karierą w przyszłości, a nie masz jasności, co do swoich mocnych stron, sięgnij po książkę "Pracuj w zgodzie ze sobą. Zmiana zawodowa krok po kroku" i zaprojektuj swoją zmianę!
Photo by Marvin Meyer on Unsplash
Wykorzystane źródła:
https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2023/digest
https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2020
https://kwalifikacje.edu.pl/wp-content/uploads/Zala%CC%A8cznik-nr-3-Branz%CC%87a-IT.pdf
https://majalose.pl/kompetencje-przyszlosci/
https://blog.conlea.pl/10-najwazniejszych-kompetencji-2025-roku
