Rynek pracy podlega nieustającym zmianom. Co nas czeka w 2024 roku? Oto kilka wybranych trendów na rynku pracy, które mogą mieć znaczący wpływ na rzeczywistość, w której pracujemy. W tym artykule odnoszę się do wniosków płynących z raportów i opracowań badawczych, które mogą mieć bezpośrednie przełożenie na nasze zawodowe działania w Polsce w 2024 roku.
Trendy obserwowane w ostatnich latach, opisane w artykule Przyszłość – trendy na rynku pracy nadal są obecne, ale dochodzą do nich nowe zagadnienia, przede wszystkim powiązane z nowymi technologiami, szczególnie ze sztuczną inteligencją (AI). Widać wyraźnie, że fala cyfryzacji i transformacji technologicznej dotyka każdego na rynku pracy, nie tylko osoby związane z branżą IT. Należy się spodziewać znacznych zmian strukturalnych w przyszłości. Jak wskazuje raport WEF Future of Jobs 2023 w wyniku zmian o różnym charakterze w ciągu 5 kolejnych lat może powstać 69 milionów nowych miejsc pracy, a 83 miliony stanowisk może zniknąć z rynku. I choć bilans wydaje się ujemny, to nic nie jest jeszcze przesądzone.
Jedno jest pewne, że potrzebujemy śledzić trendy, przyglądać się zjawiskom, które dzieją się na rynku. Staje się to nieodzowne nie tylko dla szefów, którzy chcą jak najlepiej przygotować swoje zespoły na wyzwania przyszłości, ale także, a może przede wszystkim, dla tych, którzy chcą być w czołówce rynku, szukają dobrej pracy i projektują zmiany zawodowe w zgodzie ze sobą.
Generatywna AI
Mówi się, że sztuczna inteligencja nie zastąpi miejsc pracy, ale ludzie, którzy używają AI w wykonywaniu codziennych zadań mogą zastąpić tych, którzy tego nie robią.
Od listopada 2022 ChatGPT stworzony przez OpenAI, a za nim inne rozwiązania takie jak Bing firmy Microsoft czy Bard firmy Google, stale doskonalą swoją użyteczność i zwiększają efektywność pracy milionów ludzi na całym świecie. Z pewnością w 2024 roku ten proces będzie dalej postępował i wpłynie na szybkość i jakość wykonywanej pracy na wielu stanowiskach. Szczególnie w takich obszarach jak edukacja, prawo, technologie i sztuka.
Według raportu PwC Global Workforce Hopes and Fears Survey 2023 ponad połowa pracowników w skali globalnej jest przekonana, że AI będzie miało pozytywny wpływ na ich karierę w następnych 5 latach. 31% twierdzi, że AI wpłynie na ich wydajność i produktywność, a 27% - że będzie okazją do zdobywania nowych umiejętności. Raport 2023 Global Human Capital Trends firmy Deloitte prognozuje 37%-owy wzrost wydajności naszej pracy właśnie na skutek upowszechnienia się AI.
Już teraz powstają w firmach nowe specjalistyczne stanowiska pracy związane z obsługą technologii AI. Ważne będzie, aby rozumieć działanie narzędzi Generatywnej AI i dostosowywać swoje umiejętności do wymogów nowej rzeczywistości technologicznej. Warto jednocześnie pamiętać, że generatywna sztuczna inteligencja ma swoje ograniczenia. Nie zastąpi ludzkiej kreatywności, unikatowości i zaangażowania. O tym, jak korzystać z ChatGPT w poszukiwaniu nowej pracy przeczytaj w artykule ChatGPT i poszukiwanie pracy: 6 pomocnych wskazówek.
Praca zdalna – model hybrydowy
Generatywna AI wpływa wprost na paradygmat pracy. Coraz częściej przestaje mieć znaczenie, gdzie i kiedy praca jest wykonywana. W wielu przypadkach może mieć ona charakter zdalny. Pandemia przyniosła globalne zmiany w podejściu do pracy, a pojawienie się ChatGPT te zmiany jeszcze pogłębia. Wydaje się, że powrót do biur i sposobu pracy sprzed Covid - 2019 już nie jest możliwy. Jak wskazuje raport The State of Organizations 2023 firmy McKinsey 4 z 5 osób, które doświadczyły w ciągu ostatnich 2 lat hybrydowego modelu pracy (łączyły pracę zdalną z wizytami w biurze), nie chce go zmieniać. Według raportu Future of Work z badania prowadzonego na zlecenie AT&T, w 2024 aż 81% firm w ujęciu globalnym, w pięciu sektorach, postawi na decentralizację miejsc pracy i wprowadzenie pracy hybrydowej. Taki model łączy korzyści z kontaktu bezpośredniego z pracownikami biura z elastycznością oraz oszczędnością (pieniędzy i czasu na dojazdy) w pracy zdalnej. Praca na odległość to lepsza równowaga pomiędzy pracą a rodziną, ale także wyzwanie, aby bardziej efektywnie planować zadania w zespole, dbać o komunikację i utrzymywać samodyscyplinę.
Zrównoważony rozwój
Troska o planetę i środowisko to trend obecny na rynku pracy od wielu lat. W 2024 roku zrównoważony rozwój nadal będzie ważnym bodźcem skłaniającym do refleksji i podejmowania działania, odnoszący się do tego gdzie pracujemy i w jaki sposób. Ważne będzie dalsze ograniczanie marnotrawstwa, minimalizowanie negatywnego wpływu produkcji na środowisko, przetwarzanie odpadów, zarówno przez duże przedsiębiorstwa, jak też przez indywidualnych konsumentów. Ten trend wpłynie na konieczność rozwijania umiejętności związanych z ekologią i ESG (E - ochrona środowiska; S - społeczna odpowiedzialność; G - ład korporacyjny), powstawanie nowych zawodów oraz ogólnie wzrost znaczenia sektorów zrównoważonych.
Trendy na rynku pracy - 7 trendów związanych z pracą w 2024
Różnorodność i inkluzywność
Zmiany demograficzne na rynku pracy są kolejnym znakiem naszych czasów. Różnorodność, równość oraz inkluzywność (DEI – Diversity, Equity and Inclusion), starzejące się społeczeństwo i ageizm, generacja Z wkraczająca do świata pracy, jednoczesna obecność czterech pokoleń na rynku, mniejszości i migranci, niwelowanie różnic w płacy pomiędzy kobietami i mężczyznami to tylko niektóre z tematów, które wiążą się z tym trendem. Większa różnorodność na rynku pracy oznacza więcej perspektyw i więcej szans na harmonijny rozwój firm. Ważne jest skuteczne monitorowanie i mierzenie się z uprzedzeniami związanymi z różnorodnością i dostosowanie się wszystkich do nowych standardów kulturowych.
Rozwój umiejętności przyszłości
Coraz bardziej świadomie podchodzimy do rozwijania posiadanych przez nas kompetencji (upskilling) i budowania nowych (reskilling). W 2024 roku ten trend będzie dalej wpływał na rynek. Szczególnie ważne będą umiejętności cyfrowe umożliwiające większą efektywność pracy, korzystanie z dużych zbiorów danych przy podejmowaniu decyzji, świadomość wyzwań związanych z cyberbezpieczeństwem, ale także te umiejętności, których brakuje nowoczesnym technologiom. Raport WEF Future of Jobs 2023 wskazuje na wagę miękkich kompetencji takich jak kreatywność, oryginalność i inicjatywa, elastyczność, inteligencja emocjonalna czy empatia i aktywne słuchanie. Więcej o kompetencjach przyszłości w artykule Kompetencje przyszłości - czego warto się uczyć?
Doświadczenie pracownika
Nikt nie ma wątpliwości, że doświadczenie klienta to niezbędny element troski o konkurencyjną pozycję firmy. Podobnie można ująć doświadczenie pracownika. Coraz więcej firm wydaje się to rozumieć. W 2024 z pewnością będzie to ważny trend wpływający na komfort naszej pracy. Satysfakcja z realizowanych zadań, równowaga pomiędzy pracą i życiem, sprawiedliwa płaca, obecność w pracy wyzwań intelektualnych, szkolenia i rozwój dostępny dla każdego, troska o wellbeing, benefity pracownicze uwzględniające potrzeby w zakresie na przykład psychoterapii, doradztwa finansowego i prawnego, czy szkoleń z rozwoju osobistego, to wszystko aspekty pracy, które będą coraz bardziej zyskiwały na znaczeniu.
Uczenie się przez całe życie
W dzisiejszym świecie edukacja już dawno przestała być domeną młodych. Reskilling i upskilling dotyczą każdego na rynku pracy. Nieustanne uczenie się i zmiana zawodowa to znaki naszych czasów. Potrzebujemy w swoich obszarach działania stale wybiegać w przyszłość i rozwijać umiejętności, jakich wymaga szybko zmieniający się świat. I tak zapewne będzie także w 2024 roku.
Wpływ tych trendów na rynek pracy będzie widoczny poprzez rozwój nowych zawodów, wzrost znaczenia wybranych kompetencji oraz potrzebę ciągłego doskonalenia się. To oczywiście tylko wybrane zjawiska mający znaczący wpływ na rynek pracy. Więcej o trendach przyszłości i związanych z nimi zawodach oraz kompetencjach czytaj w artykule Przyszłość - trendy na rynku pracy.
Zarówno w 2024 roku jak i w latach następnych, kluczem na rynku pracy stanie się podejście proaktywne, gotowość do nauki przez całe życie oraz elastyczność w adaptacji do zmieniających się warunków. Przyglądajmy się nowym trendom i zjawiskom rynkowym, ale przede wszystkim badajmy siebie, swoje predyspozycje oraz ukryte talenty. I dopiero na tej bazie wyciągajmy wnioski dotyczące swojej pracy i drogi zawodowej.
Zdjęcie od SashaKhalabuzar: Depositphotos_182168856_XL
Wykorzystane źródła:
https://www.weforum.org/reports/the-future-of-jobs-report-2023
https://www.ey.com/en_uk/workforce/work-reimagined-survey
https://www.pwc.com/gx/en/news-room/press-releases/2023/pwc-global-workforce-hopes-and-fears-survey-2023.html
https://www2.deloitte.com/us/en/insights/focus/human-capital-trends.html
https://www.mckinsey.com/capabilities/people-and-organizational-performance/our-insights/the-state-of-organizations-2023
https://www.forbes.com/sites/rachelwells/2023/10/23/the-future-of-work-key-emerging-workplace-trends-to-watch-for-2024/
https://www.forbes.com/sites/bernardmarr/2023/10/17/the-8-biggest-future-of-work-trends-in-2024-everyone-needs-to-be-ready-for-now/
https://www.forbes.com/sites/forbeshumanresourcescouncil/2023/10/11/2024-workforce-outlook-an-emphasis-on-growth/
https://worksmile.com/trendy-i-technologie-w-hr-na-2024-rok-miedzy-strategia-a-praktyka/
https://www.business.att.com/learn/research-reports/is-corporate-america-ready-for-the-future-of-work.html#
