Jednym z najbardziej klasycznych i najstarszych ujęć coachingu jest podejście koaktywne (ang. Co-Active Coaching). Dość całościowo opisane są jego założenia w książce "Coaching koaktywny. Umiejętności wspierające sukces klienta". Jej autorami są: Laura Whitworth, Karen i Henry Kimsey-House oraz Phillip Sandahl. Książka została przetłumaczona na język polski i wydana w 2010 roku przez Wydawnictwo Wolters Kluwer Polska. Większość z moich mentorów i nauczycieli coachingu czerpała najwięcej właśnie z podejścia koaktywnego i to podejście jest mi najbliższe. Poniżej zostały przedstawione najważniejsze założenia szkoły koaktywnej.
Człowiek jest pełnią
Jednym z filarów coachingu koaktywnego jest traktowanie człowieka-klienta jako kreatywną z natury, wyposażoną w pełnię zasobów i pozbawioną braków całość. Stoi za tym głębokie przekonanie, że ludzie znają odpowiedzi na wszystkie pytania lub są w stanie je znaleźć. Nic w człowieku nie jest złe ani zepsute i w związku z tym nie ma potrzeby "naprawiania" go. (Whitworth L., Kimsey-House K., Kimsey-House H., Sandahl P., 2010). Gdy ludzie sami znajdują rozwiązania, są bardziej zmotywowani do działania, łatwiej jest im wziąć odpowiedzialność za to co robią, czują się bardziej skuteczni i spełnieni. Zadaniem coacha jest pomóc wydobyć te odpowiedzi, które już są w kliencie. Czlowiek odkrywa w procesie caochingu, że zna siebie, wie, czego chce, czego się obawia, co go powstrzymuje, a co pobudza do działania. Poznaje swój unikalny wkład, który może zaoferować światu. Takie założenie nie znaczy, że człowiek jest istotą idealną, także może popełniać błędy, może odczuwać słabość, może ponosić porażki, może też czegoś nie wiedzieć i potrzebować porady eksperta. W coachingu chodzi jednak o to, aby odnosić się to tych zasobów, które już w nas są, co jest w nas mocne, dobre, piękne - do najlepszej wersji nas samych.
Cel od klienta
Drugie ważne założenie to cel pochodzi od klienta. To klient decyduje nad czym chce pracować i jaki cel pragnie osiągnąć. Cel może się zmieniać, bo klient wzrasta, przechodzi transformację, ale to on wywołuje zmianę.
Podążanie za klientem
W coachingu koaktywnym coach podąża za klientem z chwili na chwilę. Jest obecny i tańczy z klientem TERAZ - w tej jednej chwili, nie wcześniej i nie później. Tańczy, prowadzi w tańcu, daje się prowadzić, oboje prowadzą w harmonii.
Obejmuje całe życie
Wszystkie obszary życia człowieka są ze sobą wzajemnie powiązane, a coaching odnosi się do całego życia klienta - to kolejny ważny filar. W relacji coachingowej ważne jest, co myśli dana osoba, jak reaguje jej ciało, jakie odczuwa emocje, co dzieje się w jej duszy. Zmiana w jednej sferze ma wpływ na inne aspekty życia człowieka.
Relacja ma moc
W coachingu wielką moc ma relacja pomiędzy coachem a klientem. Od tej relacji, stylu porozumiewania się, zależy w dużej mierze skuteczność całego procesu. Odpowiedzialność za jakość i siłę tej relacji spoczywa w równym stopniu na coachu oraz na kliencie. Zawarcie sojuszu jest pewnego rodzaju pancerzem chroniącym klienta oraz jego cele.
Trzy cele
W centrum modelu koaktywnego znajdują się trzy wyższe cele klienta. Są to:
Spełnienie - odnosi się do wyborów, jakich dokonujemy w życiu, a które mogą uczynić nasze życie mniej lub bardziej satysfakcjonującym. Poszukiwanie własnej recepty na osiągnięcie spełnienia, na to co musi wypełniać serce i duszę człowieka, aby jego życie było dla niego wartościowe, stanowi rdzeń współpracy coachingowej.
Balans - dotyczy dążenia człowieka do stanu równowagi. Nasze wybory mogą nam w tym pomagać lub to utrudniać. Równowaga życiowa jest czymś płynnym, możemy się do niej zbliżać lub od niej oddalać. Żeby pracować nad równowagą potrzebne jest przyjęcie szerszej perspektywy.
Proces - Nasze wybory determinują także nasz proces życiowy. Czasem jest to wartki nurt, a czasem napotykamy na swojej drodze kłody, głazy, bagna i urwiska. Zadaniem coacha jest dawanie wsparcia w trudnych momentach oraz celebrowanie i świętowanie sukcesów.
Pięć kompetencji coachingowych
Trzy wyższe cele klienta realizowane są dzięki pięciu podstawowym kontekstom - kompetencjom coachingowym.
Słuchanie - coach słucha na kilku poziomach jednocześnie. Nie tylko tego co klient mówi, ale także tego jak mówi, co to oznacza, co nie zostało powiedziane, gdzie pojawia się opór lub strach, na jakim etapie procesu znajduje się klient - wszystko może mieć znaczenie.
Intuicja - kierowanie się ukrytą mądrością "z trzewi". Obok świadomej racjonalnej analizy daje coachowi okazję do poszerzania perspektywy oraz do czerpania z bogactwa danego człowiekowi w sposób naturalny.
Ciekawość - ma ogromną moc zmiany zachowań. Łączy w sobie chęć odkrywania świata, zabawy, otwartości na nowe doświadczenia. Skłania do zadawania pytań i odkrywania odpowiedzi.
Pobudzanie i pogłębianie - pobudzanie działania klienta, uczenie się na tej podstawie i powiązanie z jego najistotniejszymi wartościami jest istotą coachingu.
Zarządzanie sobą - rolą coacha jest bycie "w tle", podążanie za klientem z chwili na chwilę. Od jego zdolności do odłożenia na bok osobistych opinii, ocen, preferencji i oporów, zależy powodzenie procesu. Coach jest wzorem dla klienta w podejściu do oceniania siebie oraz innych.
Wykorzystane źródła:
Whitworth L., Kimsey-House K., Kimsey-House H., Sandahl P., Coaching koaktywny. Umiejętności wspierające sukces klienta, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa, 2010.
