Zmiana zawodowa często wypływa z pragnienia lepszego zarządzania swoim czasem, wprowadzenia większej równowagi pomiędzy pracą a życiem rodzinnym. Krótszy tydzień pracy to umożliwia. W związku z projektem zmniejszenia wymiaru czasu pracy do 35 godzin, który niedawno trafił do Sejmu miałam okazję wypowiedzieć się na ten temat w radiowej Czwórce.

W artykule przedstawiam szerzej temat 4-dniowego tygodnia pracy. Czy dożyjemy czasów, kiedy właśnie w czwarteczek będziemy kończyć nasz tydzień pracy?

O czterodniowym tygodniu pracy co i raz robi się głośno, głównie za sprawą kolejnych krajów i kolejnych organizacji, które podejmują się eksperymentów związanych z krótszym czasem pracy. Automatyzacja procesów, robotyzacja, poprawa wydajności – to wszystko idzie do przodu, a wraz z postępem – robi się więcej czasu wolnego dla pracowników.

Najnowsze badania nad 4 dniowym tygodniem pracy

Nowozelandzka organizacja non-profit 4 Day Week Global wraz naukowcami z Uniwersytetu Cambridge oraz Boston College opublikowała w 2022 roku wyniki badań przeprowadzonych wśród 969 pracowników 33 firm ze Stanów Zjednoczonych, Australii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii i Kanady, którzy brali udział w eksperymencie skrócenia czasu pracy do 32 godzin tygodniowo przez okres 6 miesięcy (bez obniżenia wynagrodzenia). Raport pokazuje wyraźny sukces pilotażu i gotowość do wprowadzenia przez firmy uczestniczące w programie 4-dniowego grafiku pracy na stałe.

Według raportu 4Day Week Global przychody firm uczestniczących w eksperymencie wzrosły o 8,14%. Respondenci nie odczuli zwiększonego obciążenia obowiązkami pomimo mniejszej ilości czasu na ich wykonanie. 67% osób wskazało, że czuło się mniej wypaleni. Tygodniowa aktywność fizyczna wzrosła o 23 minuty tygodniowo. Problemy ze snem zmniejszyły się o 8%.

Gdzie 4 dniowy tydzień pracy?

W Wielkiej Brytanii eksperyment z 4-dniowym tygodniem pracy objął 70 firm i 3 300 pracowników. Był prowadzony przez badaczy z Cambridge i Oxford University we współpracy ze wspomnianą wcześniej organizacją pozarządową 4 Day Week Global. Model 100:80:100 zakładał, że pracownicy biorący udział w pilotażu otrzymywali 100% pensji za 80% ich czasu pracy w zamian za 100%-owe zaangażowanie w realizację obowiązków. Eksperyment okazał się sukcesem - 86% firm biorących udział w tym pilotażu było zainteresowanych przedłużeniem okresu testów.

W Belgii w lutym 2022 pracownicy otrzymali prawo do pracy przez 4 dni w tygodniu, jednak bez zmniejszenia godzinowego wymiaru czasu pracy.

W Islandii testowanie 4-dniowego tygodnia pracy miało miejsce w latach 2015 – 2019 i objęło około ponad 2500 pracowników. Uczestnicy eksperymentu pracowali około 35-36 godzin tygodniowo zamiast tradycyjnych 40 godzin. Rządowy program pokazał, że krótszy tydzień pracy nie oznacza spadku produktywności, a może przyczynić się do wzrostu satysfakcji z pracy, zmniejszenia odczuwanego stresu, spadku poziomu wypalenia zawodowego czy zwiększenia czasu przeznaczanego na aktywność fizyczną.

W Japonii krótszy tydzień pracy testowała firma Microsoft. W sierpniu 2019, kiedy odbywał się ten eksperyment, zanotowano wzrost produktywności o prawie 40%, wyliczony na podstawie wielkości sprzedaży przypadającej na jednego pracownika. Zaobserwowano także różnice w kosztach związanych z prowadzeniem biura, 23%-owe zmniejszenie zużycia energii czy 59% spadek zużycia papieru.

W Nowej Zelandii od grudnia 2020 do czerwca 2022 4-dniowy tydzień pracy testowała amerykańska firma Unilever. W eksperymencie wzięło udział 81 pracowników. W wyniku eksperymentu 67% z nich wskazało na lepszą równowagę pomiędzy pracą a rodziną. Obniżyło się odczuwanie stresu o 33%, a także wzrosła energia o 15%. W świetle tych danych firma Unilever zdecydowała od listopada 2022 o rozszerzeniu eksperymentu także o Australię.

W Hiszpanii w grudniu 2022 roku podjęty został rządowy pilotaż czterodniowego tygodnia pracy wśród około 60 firm. W zamian za zachowanie wynagrodzenia pracowników firmy mogą liczy na rządowe rekompensaty w przypadku strat oraz pomoc w szkoleniach podnoszących produktywność. Aby wziąć udział w pilotażu, wymagane jest skrócenie czasu pracy o co najmniej 10% przez okres dwóch lat.

Także inne firmy testowały albo wprowadziły na stałe krótszy tydzień pracy. Można przeczytać o doświadczeniach firmy Buffer, Kickstarter, australijskiej Versa, kanadyjskiej Unito, amerykańskiej Elephant Ventures czy Perpetual Guardian z Nowej Zelandii.

Szkocja i Walia mają w planie w 2023 podjęcie rządowego eksperymentu związanego ze skróceniem czasu pracy.

4 dniowy tydzień pracy - czy to nas czeka już wkrótce?

Jakie korzyści z 4 dniowego tygodnia pracy?

Krótszy tydzień pracy oznacza dłuższy weekend albo przynajmniej więcej godzin wolnych w tygodniu. Jest to świetny sposób na przyciągnięcie przez firmę atrakcyjnych kandydatów. W końcu ilość urlopu czy czasu wolnego w tygodniu okazuje się nie mniej cenną walutą niż płaca.

Eksperymenty prowadzone w wielu krajach pokazują, że skrócenie czasu pracy wydatnie wpływa na:

• wzrost satysfakcji z pracy
• obniżenie poziomu stresu
• niwelowanie zjawiska wypalenia zawodowego
• zwiększenie zaangażowania w pracę
• wzrost lojalności pracowników
• mobilizacja do lepszej organizacji pracy
• poprawę równowagi pomiędzy pracą a życiem rodzinnym i osobistym
• więcej możliwości rozwijania pasji poza pracą czy budowania relacji
• mniejsze koszty dla środowiska (w tym ślad węglowy), bo krótszy tydzień oznacza mniej dojazdów do pracy

To rozwiązanie szczególnie korzystne dla kobiet, które często pracują na dwa etaty.

4 dniowy tydzień pracy – dla kogo?

Oczywiście skracanie tygodniowego wymiaru czasu pracy nie sprawdzi się w każdej branży i w firmie. Wymaga dojrzałej kultury organizacyjnej, bardzo świadomego podejścia do pracowników, a także nastawienia na wzrost produktywności, usprawnienie procesów, lepsze definiowanie priorytetów. Szczególnie branże, gdzie liczy się kreatywność i innowacyjność skorzystają z takiego rozwiązania. Z kolei w obszarach, gdzie praca odbywa się w systemie zmianowym, skrócenie czasu pracy może być trudniejsze.

Obliczono, że około 5 godzin w tygodniu poświęcamy średnio na tak zwane „puste przebiegi” – gdy nasza produktywność na skutek tak zwanej krzywej dobowej nie jest na najwyższym poziomie. To w tych momentach dnia można szukać oszczędności. O tym więcej w audycji radiowej Czwórki.

Skrócenie czasu pracy i 4 dniowy tydzień to moim zdaniem perspektywa dużo bliższa niż nam by się mogło wydawać. Jeszcze za naszego życia takie zmiany wydają się być przesądzone.

A jakie jest Twoje zdanie na temat 4 dniowego tygodnia pracy? Weź udział w dyskusji na LinkedIn.

Wykorzystane źródła:

https://www.euronews.com/next/2022/12/19/the-four-day-week-which-countries-have-embraced-it-and-how-s-it-going-so-far

https://www.4dayweek.com/us-ireland-results

https://www.unilever.com/news/news-search/2022/fourday-work-week-trial-to-start-in-australia/

https://www.polskieradio.pl/10/5566/Artykul/3105520,piateczek-zastapimy-czwartuniem-bedzie-krotszy-tydzien-pracy?fbclid=IwAR1baAHBurKFQmyBnU7wF_DwDf0UWgBno51zgINiw7pgtP_yXr_de4geDgQ

https://www.polskieradio.pl/10/5566/Artykul/2771802,Czterodniowy-tydzien-pracy-Czy-mamy-szanse-na-taka-zmiane