Metoda Design Thinking (myślenie projektowe) służy rozwiązywaniu problemów w innowacyjny sposób. Zaczynamy od generowania opcji, potem testujemy strategie i uzyskujemy informację zwrotną dotyczącego pomysłu wdrożenia nowego produktu lub procesu. Powstała na Uniwersytecie Stanforda w Kalifornii, a jednym z jej twórców jest profesor David M. Kelley. Miałam okazję praktycznie się z nią zapoznać niedawno w Brain Embassy - oto kilka moich refleksji.  Zauważam sporo jej zastosowań, także w radzeniu sobie z blokadami i najtrudniejszymi życiowymi wyzwaniami, w tym także w przeprowadzaniu zmiany zawodowej, zarządzaniu karierą oraz procesie coachingu.

Na czym polega Design Thinking?

Empatyzacja

Pierwszym etapem w Design Thinking jest empatyzacja czyli wejście w skórę osoby, która będzie korzystała z rozwiązania. Wejście w skórę czy inaczej w buty może oznaczać poznanie sposobów zachowań tej osoby, co jest dla niej problemem, co sprawia ból i dyskomfort. Gdy tworzymy nowy produkt, być może pomocna będzie obserwacja środowiska, w którym żyje nasz potencjalny użytkownik. To może oznaczać przyglądanie się zachowaniom na ulicy, przeprowadzanie rozmów lub ankiet rozpoznawczych. W procesie zmiany zawodowej, gdy obiektem zmiany jesteś Ty sam, potrzebujesz rozpoznać siebie, co jest dla Ciebie ważne, co dodaje Ci energii, co jest Twoją mocną stroną, ale też z czym się mierzysz? Co Cię oddziela od Twojej upragnionej drogi? Empatyzacja może także oznaczać wczucie się w potencjalnego pracodawcę, gdy na przykład wysyłasz aplikację w sprawie pracy i chcesz jak najlepiej dopasować swój materiał do potrzeb odbiorcy. Jaki kandydat jest przez niego najbardziej poszukiwany, jakie kompetencje są szczególnie ważne, na co będzie zwracać uwagę i jak w związku z tym zaprojektować swoje CV czy list motywacyjny.

Definiowanie problemu

Ważnym etapem jest odpowiedź na pytanie, na czym polega mój problem albo problem użytkownika, z którym się mierzę. Co stoi za blokadą na drodze zawodowej, że ciągle tkwię w podobnym miejscu, mam wrażenie rdzewienia albo bycia wypalonym? Warto spróbować zebrać w sposób syntetyczny wszelkie zachowania, które są problemem. Myśl jak ktoś początkujący albo ciekawy świata, podważaj wszystkie ukryte założenia, trop myśli negatywne, które napływają do Twojej głowy w sposób automatyczny. W tym tropieniu bądź wobec siebie łagodny, wyważaj emocje, jeśli trzeba, proś o pomoc. Dobrze jest na tym etapie powstrzymać się przed zbyt szybkim generowaniem rozwiązań, pozwól sobie na otwarte opcje. Możesz natrafić na wiele wątków, np. na trudność z decyzją, jaką opcję zawodową wybrać i lęk przed popełnieniem błędu, lęk przed odniesieniem sukcesu,  przeciążenie obowiązkami, brak pewności siebie i wiele innych.

Design Thinking i zmiana  zawodowa

Generowanie pomysłów (ideacja)
Najczęstszym błędem na etapie poszukiwania rozwiązań jest pokusa szybkiego znalezienia perfekcyjnego wyjścia i od razu negatywne ocenianie każdego pomysłu. W myśleniu projektowym chodzi o generowanie jak największej ilości pomysłów, bez ich oceniania. Najpierw włączamy nasze myślenie dywergencyjne (rozbieżne), aby przyjrzeć się problemowi z różnych stron. Burza mózgów sprawia, ze nawet najbardziej szalony pomysł może być inspiracją dla kogoś drugiego. Jak najmniej ego, jak najwięcej zadaniowego podejścia i dystans do własnych idei. Do tego brak koncentrowania się na ograniczeniach i nastawienie "ilość rodzi jakość”. W przypadku zmiany zawodowej pułapka braku myślenia dywergencyjnego może spowodować, że pójdziemy od razu za pierwszym pomysłem, który wydaje się nam świetny. Potem okazuje się, że nasze wyobrażenia o zawodzie właściela kawiarni, a także realia codziennej pracy oraz realia rynku, mocno się rozmijają.

Często stosowanym narzędziem wspomagajacym kreatywne poszukiwanie rozwiązań jest tworzenie list. Jestem ich wielką zwolenniczką i z  powodzeniem stosuję w pracy z Klientami w procesach coachingowych.

Budowanie prototypów

Dopiero po zakończeniu fazy generowania pomysłów przychodzi czas na myślenie konwergencyjne (zbieżne) i wybór tych idei, które odpowiadają na problem, są wykonalne i najbardziej interesujące.

Na etapie budowania prototypów wybierz te pomysły, które wydają Ci się najlepsze i zbuduj prototypowe rozwiązania. Wizualizacje rozwiazań służą szybkiemu zebraniu informacji zwrotnej od potencjalnych użytkowników, ma to być coś prostego, szybkiego, co można szybko porzucić i zająć się kolejnym rozwiązaniem. Słuchanie innych może nam pomóc zauważyć aspekty, których sami nie dostrzegamy i zmniejszyć ryzyko końcowej porażki. Fizyczne przedstawienie rozwiązania za pomocą kartonu, styropianu czy rysunku pomaga nam otworzyć wyobraźnię swoją i naszych rozmówców. Najprostszą formą prototypu może być rozmowa. W przypadku zmiany zawodowej to może być rozmowa rozpoznawcza z kimś kto pracuje na interesującym nas stanowisku, spotkanie networkingowe z osobą dawno niewidzianą, z którą chcemy odświeżyć znajomość. To może być także konsultacja z osobą zajmującą się aktywnie rekrutacjami w interesującej nas branży.

Testowanie

Zanim zabierzemy się za realizację jakiegoś pomysłu warto przejść przez etap testowania, najlepiej  w realnym środowisku. Możemy dzięki temu sprawdzić co jest słabą stroną danego pomysłu, czego nie było widać na etapie prototypu. W przypadku zmiany zawodowej takim rozwiązaniem może być zbieranie informacji od osób pracujących w danej firmie, wstępne szkolenie z nowego obszaru, podjęcie konkretnych działań - aktywności związanych z nowym zajęciem, realizacja projektu poza zakresem naszych obowiązków. W niektórych przypadkach pomocny może być także wolontariat albo staż. Wszystko po to, aby testowanie w realnym życiu wiązało się z jak najmniejszymi kosztami.

Myślenie projektowe wymaga bycia ciekawym, podważania wszelkich ograniczających przekonań, kierowania się intuicją, otwartości na ludzi oraz podejmowania prób i testowania rozwiązań. Dużo w tym potrzeba uważności, odwagi i wytrwałości. I to nie tylko, gdy projektujemy nową aplikację czy nowatorski produkt, także wtedy (albo szczególnie wtedy), gdy projektujemy swoje życie.

Wykorzystane źródła:

http://designthinking.pl/co-to-jest-design-thinking/

https://www.forbes.com/sites/forbescoachescouncil/2017/07/14/how-to-create-colossal-career-success-with-design-thinking/#765462344c5d

https://www.pauladavislaack.com/the-link-between-design-thinking-resilience/